مؤلفه‌های هویت ملی در کتاب شیمی دوازدهم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دبیر آموزش و پرورش شهرستان آشتیان

چکیده

از مهم­ترین منابع یادگیری در نظام آموزشی، کتاب­های درسی هستند. کتاب­های درسی در شکل گیری هویت ملی دانش­ آموزان نقش مهمی ایفا می کنند. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل هویت ملی در کتاب شیمی (3) پایه دوازدهم است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل چک لیست در تحلیل محتوا است و واحد تحلیل، مضمون است. مولفه­های هویت ملی در این پژوهش عبارتند از: نماد، ارزش، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیت­ها، وقایع و رویدادها. جامعه آماری کتاب شیمی (3) پایه دوازدهم سال 1401-1402 است. نتایج تحلیل کیفی نشان­ دهنده تاکید بر نمادهای ملی به خصوص الفبای فارسی، توجه به ارزش­های ملی به ویژه ارزش­های اجتماعی، توجه به اماکن و بناها در بعد میراث فرهنگی و کم توجهی به مشاهیر و شخصیت­های معاصر به ویژه شیمی­دانان معاصر و کتاب­های آنان و همچنین وقایع و رویدادهاست. با توجه به نتایج تحلیل کمی در این کتاب 224 مورد به مفهوم هویت ملی اشاره شده است که در بین ابعاد هویت ملی، بعد نمادها با 99/45 درصد از بیشترین فراوانی و مشاهیر و شخصیت­ها با 44/0 درصد از کمترین میزان فراوانی برخوردارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The components of national identity in the 12th chemistry book

نویسنده [English]

  • Fatemeh Momeni
The official secretary of education of Ashtian city
چکیده [English]

Textbooks are one of the most important sources of learning in the educational system, and they also form the main materials of the school curriculum. Textbooks play an important role in the formation of students' national identity. The purpose of this research is to investigate and analyze the national identity in the chemistry book (3) of the twelfth grade of high school. The research method is quantitative and qualitative content analysis. The data collection tool includes a checklist in content analysis, and the unit of analysis is the theme. The components of national identity in this research are: symbol, value, cultural heritage, celebrities and personalities, events. The statistical population of the chemistry book (3) is the 12th grade of high school in 1401-1402. The results of the qualitative analysis show emphasis on national symbols, especially the Persian alphabet, attention to national values, especially social values, attention to places and buildings in terms of cultural heritage, and little attention to contemporary celebrities and personalities, especially contemporary chemists and their books, as well as events. and events. According to the results, 224 cases have been referred to the concept of national identity. among the dimensions of national identity, symbols have the highest frequency with 45.99% and personalities have the lowest frequency with 0.44%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National identity
  • content analysis
  • chemistry book (3) 12th grade
ایشانی، طاهره؛ حاجی حسین، منیژه (1396). نقش کتاب فارسی بخوانیم دوره ابتدایی در هویت ملی با تاکید بر فرهنگ و میراث فرهنگی. مطالعات ملی، 18(2)، 131-115.
ایمان زاده، معصومه؛ فرخی، نورعلی (1397). الگوی روابط ساختاری بین سرمایه روان شناختی و هویت ملی با میانجی گری خودکارآمدی، کفایت اجتماعی و فرهنگ شهروندی در دانش­آموزان دختر. روانشناسی مدرسه، 7(3)، 45-66.
بازوند، علی؛ حسن زاده، مرتضی (1401). بررسی چگونگی و میزان نمود عناصر هویت ملی مذهبی در کتاب های نونگاشت فارسی متوسطه اول و دوم. آموزش پژوهی، 8(29)، 76-92.
پادیاب، عبدالخالق؛ عسکری، مهران؛ فروغی، حسین (1399). هویت چیست و شکل گیری آن در شخصیت فرد چگونه است. سومین همایش بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، همدان.
جعفرزاده پور، فروزنده (1389). کتاب درسی و هویت ملی (فراتحلیل مطالعه های انجام شده درباره کتاب­های درسی). مطالعات ملی، 11)42)، 54-31.
حاجیانی، ابراهیم (1379). تحلیل جامعه شناختی هویت ملی ایران و طرح چند فرضیه. مطالعات ملی، 2(5)، 228-193.
حجت، مهدی (1380). میراث فرهنگی در ایران: سیاست­ها برای یک کشور اسلامی. تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور، 1-45.
خجسته، فردوس؛ عصاره، علیرضا؛ حاجیانی، ابراهیم (1400). بررسی چالش­هایهویت ملی در برنامه ی درسی دوره دوم متوسطه. مطالعات مدیریت و رهبری در سازمان­های آموزشی، 1(2)، 29-51.
خدایار، ابراهیم؛ فتحی، اعظم (1387). هویت ملی در کتاب های درسی آموزش و پرورش، مورد مطالعه: مقطع متوسطه. مطالعات ملی، 9(35)، 27-52.
ذوالفقاری، حسن (1386). هویت ایرانی و دینی در ضرب المثل­های فارسی. مطالعات ملی، 8(30)، 52-27.
صالحی، ابراهیم؛ شکیباییان، طناز (1386). بررسی میزان توجه به مولفه های هویت ملی در کتاب های درسی دوره آموزش ابتدایی. مطالعات ملی، 8(1)، 63-84.
عظمت, جعفر . (1402). نقش پژوهش و نوآوری در پیشرفت آموزش شیمی. پژوهش در آموزش شیمی5(3), 1-2.
علوی مقدم، سید بهنام؛ داورپناه، زهرا (1393). تحلیل محتوای مولفه­های هویت ملی در کتب آموزش زبان فرانسه دوره­های راهنمایی، دبیرستان- پیش دانشگاهی. نوآوری­های آموزشی، 13(4)، 140-117.
فیاض، ایراندخت؛ ایمانی، فریبا (1389). بررسی نمادهای هویت ملی در کتاب های درسی تاریخ و علوم اجتماعی دوره متوسطه رشته های علوم انسانی، تجربی و ریاضی فیزیک در سال تحصیلی 89-1388. روانشناسی تربیتی، 6(17)، 68-30.
لقمان نیا، مهدی؛ خامسان، احمد (1389). جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران. تحقیقات فرهنگی ایران، 3(2)، 171-147.
لقمان نیا، مهدی؛ خامسان، احمد (1390). شناسایی مولفه های هویت ملی در برنامه های درسی بر اساس روش داده بنیاد. نوآوری­های آموزشی، 10(4)، 56-33.
معروفی، یحیی؛ پناهی توانا، صادق (1392). کتاب­های ادبیات فارسی دوره متوسطه و بازنمایی مولفه­های هویت ملی (دیدگاه دبیران).  مطالعات ملی، 14(55)، 122-107.
ملکی، حسن (1399). تحلیل محتوای کتاب های درسی. تهران: آییژ، 1.
موسی­پور، بتول (1397). بررسی مولفه­های هویت ملی در کتاب ریاضی و آمار1 پایه دهم. پویش در آموزش علوم پایه، 4(10)، 18-10.
مومنی، فاطمه (1400). تحلیل محتوای شیمی دهم بر اساس مولفه های هویت ملی. سومین همایش ملی آموزش شیمی، تهران.
میرزاپور، سمیرا؛ زمانی مقدم (1400). بررسی کارکرد آموزش و پرورش در نهادینه سازی هویت ملی دانش­آموزان (در ابعاد سیاسی-جغرافیایی و دینی). مطالعات ملی، 22(2)، 27-47.
نوشادی، محمدرضا؛ شمشیری، بابک؛ احمدی، حبیب (1390). نقش و کارکرد کتاب های تعلیمات اجتماعی پنجم دبستان و سوم راهنمایی در شکل گیری هویت ملی. پژوهش های برنامه درسی، 2(1)، 139- 170.
هاشمی، سیدضیا؛ قربانعلی­ زاده، مژده (1393). هویت ملی در کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی. مطالعات ملی، 15(60)، 71-49.
یارمحمدیان، محمد حسین (1381). اصول برنامه ریزی درسی. تهران: انتشارات یادواره کتاب، 1.
یاوری، حمیدرضا و نصیری، مسعود (1394). بررسی میزان توجه به مولفه های هویت ملی و مذهبی در کتاب­های هدیه­های آسمان و فارسی بخوانیم دوره آموزش ابتدایی. دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم رفتاری و اجتماعی، تهران.