تحلیل محتوای کتاب‌های درسی شیمی دوره دوم متوسّطه براساس مؤلّفه-های آموزش زیست محیطی با استفاده از روش آنتروپی شانون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه شیمی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب­های شیمی دوره دوم متوسّطه از نظر توجّه به مؤلّفه­های آموزش زیست محیطی انجام شده است. پژوهش از نوع توصیفی و تحلیل محتوا بوده و سه کتاب شیمی پایه­های دهم تا دوازدهم در قالب ابعاد متن، تصویر و تمرین با روش آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفته­است. نتایج نشان می­دهند که در این کتابها توجّه یکسانی به مؤلّفه‌های آموزش زیست محیطی نشده است. از نظر درجه اهمّیّت هر مؤلّفه نیز، مؤلّفه شماره 4 (بهره وری و مصرف بهینه از مواد، منابع و انرژی­های موجود) با درجه اهمّیّت 168/0 مهمترین مؤلّفه و مؤلّفه شماره 6 (تأثیر آلاینده­ها بر زیست بوم­های کره زمین) با درجه اهمّیّت 107/0، کم اهمّیّت­ترین مؤلّفه­ی آموزش زیست محیطی در کتاب­های شیمی هر سه پایه بشمار می­رود. همچنین مشخص شد که مؤلّفه­های آموزش زیست محیطی در کتاب­های شیمی هر سه پایه­ی دهم، یازدهم و دوازدهم  بیشتر در قالب «متن» ارائه شده­اند. فراوانی مؤلّفه‌های آموزش زیست محیطی در بعد تصویر، بخصوص در کتاب شیمی پایه­ی یازدهم اندک بوده و یکی از نقاط ضعف این کتاب­ها محسوب می­شود. فراوانی مؤلّفه‌های آموزش زیست محیطی در بعد تمرین با توجّه به زمان آموزشی و حجم کل مطالب نسبتا" مناسب ارزیابی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Content Analysis of Second Grade Chemistry Textbooks Based on Environmental Education Components Using Shannon Entropy Method

نویسندگان [English]

  • Amir Masoud Hosseini
  • Vahid Amani
Department of Chemistry, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of this study is to analyze the content of high school chemistry textbooks regarding the components of environmental education and to improve their content in this field. The type of research is descriptive and the method is content analysis. The statistical population and the statistical sample of the research include three chemistry books of the tenth, eleventh and twelfth grades, which have been studied in the form of text, image and practice dimensions. Shannon's entropy method has been used to analyze the content of the books in question. The results show that component 4 (efficiency and optimal use of available materials, resources and energies) with a coefficient of significance of 0.168 is the most important component of environmental education in chemistry textbooks of senior high school and component 6 (the impact of pollutants on ecosystems) With a coefficient of significance of 0.107, the least important component of environmental education in chemistry textbooks is the second year of high school. Also, the lowest volume of components related to environmental education is in the form of images, and since the images provide students with objective and tangible information and lead to deep learning in them, this amount seems small.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Content Analysis
  • Environmental Education
  • Second grade chemistry textbooks
  • Shannon's entropy