آموزش شیمی دبیرستان از تئوری تا عملی

نوع مقاله : سرمقاله

نویسنده

استاد گروه شیمی تجزیه، دانشکده شیمی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

علم شیمی به عنوان یکی از شاخه‌های علوم پایه نقش مهم و اساسی را در توسعه فناوری، صنایع و زندگی روزمره بشر دارد. بر کسی پوشیده نیست که برای دستیابی به مفاهیم و مهارت‌های لازم در گرایش‌های مختلف علم شیمی، آموزش شیمی باید به صورت تئوری و عملی توأمان صورت گیرد. در پذیرش این موضوع اتفاق نظر و آراء وجود دارد و تقریباً تمامی اساتید و دبیران شیمی نظر موافقی در این مورد دارند. اما در عمل، تدریس عملی شیمی در دبیرستان تا چه اندازه تحقق می یابد؟ در این بحث کوتاه نگاه اجمالی به سازوکارهای لازم جهت تحقق امر تدریس عملی شیمی در دبیرستان پرداخته می شود. در آموزش تئوری، مباحث مختلفی مانند نظریه‌های شیمیایی، ساختار اتمی، پیوندهای شیمیایی، تعادل‌ها و واکنش‌های شیمیایی، مفاهیم اسید باز و ... تدریس می‌شود. یکی از مواردی که می‌تواند تدریس تئوری شیمی را با درجه موفقیت بالا امکان پذیر سازد، استفاده از مدل‌های شیمیایی، انیمیشن، تصاویر سه بعدی، شبیه سازی‌های واکنش‌ها و مفاهیم شیمیایی می‌باشد. این موارد اگرچه می‌تواند در انتقال مفاهیم شیمیایی موثر بوده و درک اصول شیمیایی را تسهیل کند، اما به تنهایی نمی تواند کافی باشد. ضروری هست دانش آموزان در محیط واقعی و آزمایشگاهی قرار گرفته و علاوه بر آزمایش‌های مختلف به انجام پروژه‌های عملی نیز بپردازند. چراکه تجربیات و مهارت‌های عملی نقش بسیار مهمی را در درک و تثبیت مفاهیم تئوری دارد. انجام آزمایش علاوه بر مزایای بسیار در کمک به یادگیری، اعتماد بنفس دانش آموزان را افزایش می دهد.

عنوان مقاله [English]

Teaching high school chemistry from theory to practice

نویسنده [English]

  • Karim Asadpour-Zeynali
Department of Analytical Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Chemistry, as one of the branches of basic science, plays an important and fundamental role in the development of technology, industries, and daily lives of human beings. It is crystal clear that in order to acquire the necessary concepts and skills in various fields of chemistry, chemistry education should be carried out both theoretically and practically. There is consensus of opinions in accepting this issue, and almost all chemistry professors and teachers collectively agree on this matter. However, to what extent is the practical teaching of chemistry in high school realized in practice? In this short discussion, a brief look at the necessary mechanisms for teaching chemistry practically at high school level is discussed. From theoretical aspect, various topics such as chemical theories, atomic structure, chemical bonds, balances and chemical reactions, and acid-base concepts are taught. One procedure for successful teaching of chemistry theories at high schools is the use of chemical models, animation, 3D images, simulations of reactions and chemical concepts. Although the mentioned methods can be effective in conveying chemical concepts and easier understanding of chemical principles, they may not be sufficient by themselves. Since practical skills and experience play a very important role in understanding and consolidating theoretical concepts, it is necessary for students to be placed in a real laboratory environment and to do practical projects in addition to various other experiments. In addition to its many benefits in helping learning, taking a test boosts students' self-confidence. For example, students believe that they can synthesize or produce a substance. Moreover, it may motivate them to study and conduct more research regarding chemistry-related businesses.